آموزش تعمیر هارد
در این مقاله قصد دارم مروری مختصر داشته باشم در مورد انواع خرابی هارد دیسک و روش های تعمیر هارد دیسک  و همچنین انواع ایراداتی که برای هارددیسک پیش خواهد آمد و انواع بازیابی اطلاعات هارد. و همچنین برای شما شرح خواهم داد که خانه سخت افزار چه قابلیت های در برطرف کردن ایرادات هارددیسک دارد و چگونه عملیات بازیابی اطلاعات را هدایت می کند. به شما انواع ایرادات هارددیسک را و چگونگی بازیابی اطلاعات آن ها را آموزش خواهم داد. برای شما رفتار و عملکرد هارددیسک ، در زمانی که خرابی پیش میاید را شرح خواهم داد و به شما کمک می کنم تا انواع مختلف علائم خرابی هارد دیسک را شناسایی کنید و مهم تر اینکه در این زمان ها شما باید چگونه اطلاعات خود را حفظ و یا بازیابی کنید .در حالت کلی انواع مشکلات هارددیسک را میتوان به دو دسته کلی تقسیم بندی نمود:
ایرادات منطقی هارد Logical failure
در اینگونه ایرادات برد الکترونیکی سالم است همچنین قطعات مکانیکی و داخلی هارددیسک نیز بدون هیچگونه مشکلی کار می کنند. ایرادات عموما نرم افزاری و یا لخت افزاری میباشند ، بدسکتور های منطقی و خرابی های اطلاعاتی نزیر خرابی در جداول پارتیشن،ویروس ، سروو  …. در این گونه موارد هارد دیسک شما به خوبی کار می کند و هیچ نشانه آشکاری از خرابی  وجود ندارد اما اطلاعات و داده های شما ، یک  پارتیشن و یا چند پارتیشن که حاوی اطلاعات هستند غیر قابل دسترس می باشند. اطلاعات و یا پارتیشن ها غیر قابل دسترس می شوند ، زمانی که یک پارتیشن بصورت تصادفی یا عمدی فرمت شده است و یا جداول پارتیشن برایشان ایرادی پیش آمده و یا در مواردی اطلاعات به عمد و یا تصادفی پاک شده ، گاهی پس از نصب مجدد ویندوز تازه یادتان می آید که اطلاعات مهمی در My Document  داشتید و یا از ایمیل هایتان نسحه پشتیبان تهیه نکرده اید و … ،  حتی این ایرادات می تواند بوسیله ویروس ها و یا دیگر بد افزار ها اتفاق افتاده باشد نزیر ویروس های گروگانگیر. حتی اگر برنامه System Recovery اجرا شده باشد نیز از دسترس خارج شدن اطلاعات امکان پذیر است ( این یکی از اشتباهات معمولی است که اغلب خیلی ها مرتکب می شوند . قافل از اینکه این برنامه سیستم ریکاوری نه تنها اطلاعات را بازیابی نمی کند بلکه اطلاعات را درپارتیشنی که حاوی داده های شما بوده  پاک Delete و همچنین دوباره نویسی  overwrite نیز می شوند.)
دسته بندی ایرادات منطقی:
•    خطاهای انسانی (عمدی و یا از روی نادانی)
•    خطاهای انسانی (نگه داری بد و یا استفاده نادرست)
•    خطاهای پیش آمده بواسطه بدافزارها
•    خطاهای نرم افزاری (باگ)
•    خطاهای ناشی از ناسازگاری نرم افزار-نرم افزار و یا نرم افزار- سخت افزار
•    ایرادات ناشی از استفاده نرم افزارهای کرک شده ( قفل شکسته )
نکته مهم – آسیب های لاجیکالی مهلک تر از صدمات فیزیکی : بسیار ساده انگاری است اگر تصور کنیم ایرادات منطقی و غیر فیزیکی کم خطر میباشند و یا کم تاثیر. توجه شما را به این نکته جلب می نمایم که ایرادات منطقی کاها” غیر قابل ترمیم و تعمیر بوده و صدمات جبران ناپذیری را به اطلاعات وارد آورده گاها” موجبات ازدست رفتن اطلاعات برای همیشه خواهند شد.
آموزش تعمیر هارد
ایرادات فیزیکی هارد Physical Failure
 1-خرابی مدیا و مشکلات سطح دیسک ( پلتر )
در سیستم هایی با بیس اپریشن سیستم ویندوز ( و حتی دیگر سیستم عامل ها ) گاهی به دلیل بوجود آمدن بدسکتور بر روی هارد و یا حتی ضعیف بودن و یا بد بودن هد خواندن و نوشتن هارد و همچنین به دلیل خرابی یک یا چند سطح پلتر  و یا کثیف بودن سطح پلتر ، دسترسی به داده های ذخیره شده در هارد به سختی یا غیر ممکن می شود. رایج ترین نوع تشخیص این دست ایراد ها این است که هارد دیسک در بایوس مادربرد شناسایی می شود ظرفیت و مدل صحیح است اما یا سیستم هنگ می کند و یا سیستم عامل ( ویندوز و… ) را از کار می اندازد. در این گونه موارد هارد هنوز کار می کند و خرابی به آن حد نرسیده است که هارد را به کلی از کار بازدارد. در این گونه موارد توصیه میشود یک ایمیج و یا کپی سکتور به سکتور در یک هارد کاملا سالم تهیه شود. نرم افزار های تخصصی مانند  Data Extractor for PC-3000  این قابلیت  را دارند که هد را وادار کنند چندین مرتبه بک سکتور را بخواند ، زمان بیشتری برای خواند سکتور ها در نظر بگیرد ، از سکتور های خرابی که احتمال دارد با سعی بیشتر بر روی آنها کلا هارد منهدم شود پرش نماید ، از اول به آخر و یا از آخر به اول و یا از هر سکتوری تا هر سکتور دلخواه را کپی کند ، در صورتیکه هارد مریض در زمان نسخه برداری از کنترل و آمادگی خارج شد آن را دوباره عملیاتی کند و بسیاری پروسه های دیگر تا اینکه عملیات نسخه برداری از سکتور های سالم و یا نیمه سالم هارد به اتمام برسد. وقتی عملیات نسخه برداری و کپی هارد تمام شد متخصص بازیابی اطلاعات از این نسخه کاملا سلامت هارد شما اطلاعات را بازیابی می کند.
3- خرابی الکترونیکی
تعویض برد هارد دیسک
هارد دیسکی که برد منطقی PCB  (برد هارد Printed Circuit Board ) آن خراب شده و یا کاملا مرده ، نابود شدن قطعات الکترونیکی روی برد.این ایراد را می توان به سادگی تشخیص داد ، وقتی به برد هارد و المان های روی آن نگاه می کنید آشکارا قطعات سوخته را می بینید و یا هارد دیسک خراب شما بوی سوختگی می دهد هرچند با چشم غیر مسلح قادر به دیدن سوختگی نیستید و یا در بعضی موارد وقتی هارد را به سیستم وصل می کنید صدای هد کلیک ،  تق و تق و یا چیزی شبیه به آن را میشنوید. خوب در این گونه موارد باید برد الکترونیکی هارد را با یک برد دیگر سالم تعویض نمود. این یک اشتباه مسلم است که افرادی ناوارد دست به یک چنین کاری میزنند گاها حتی پیچ گوشتی مناسب ( ستاره ای ) جهت باز کردن برد هارد دیسک ندارند و یا نمی دانند دقیقا چه بردی را باید با چه بردی تعویض نمود. بعضی از برد ها دارای داده های تطبیقی هستند و باید برد جدید با برد قدیمی همسان سازی شود. گاهی لازم است که تراشه ای از روی برد خراب قدیمی به برد جدید منتقل شود اما نیاید بوسیله هویه این کار انجام شود بلکه بوسیله دمنده های گرمایی خاص Hot Gun . گاهی اوقات باید بوسیله اتصالات خاص کدهای خاصی از برد خراب استخراج شده و بوسیله پروگرمر و یا ابزارهای فوق پیشرفته مانند PC-3000 بر روی برد جدید برنامه نویسی شود. یک کارگاه مجهز بازیابی اطلاعات و تعمیر هارد  مانند خانه سخت افزار تمامی این ابزارآلات ، نرم افزار و سخت افزار های مورد نیاز را در اختیار دارد و سرمایه گذاری زیادی برای  امکانات باید پرداخت . البته در بعضی از هارددیسک ها اخص هارد های قدیمی تا 85% آنها نیازی به همانند سازی نبود اما هارد های مدرن امروزی بیش از 90% آنها نیاز به همانند سازی برد دارند. و همچنین باید توجه داشته باشید که یک کارگاه تخصصی مانند خانه سخت افزار اول سعی می کند برد هارد خراب شما را ترمیم نماید که البته هزینه کمتری نیز برای مشتریان در بر خواهد داشت تا اینکه یک برد جدید خریداری نمایند. توجه کنید که در اغلب موارد خرابی های برد هارد و سوختگی های بوجود آمده به مدیا نیز می تواند آسیب وارد کند. در مواردی ایجاد بدسکتور و گاها” موجب سوختن قطعات داخلی مانند هد و یا … می شود. گاهی هارد هایی که به واسطه سوختن بردشان تق و تق می کنند پس از تعویض برد سوخته هارد با یک برد سالم هنوز هم صدای تق و تق دارند. هردی که به دلیل سوختگی برد روشن نمی شود ممکن از پس از تعویض برد هارد با یک برد سالم باز هم روشن نشود  و یا برد هارد را با برد سالم تعویض می کند و به محض اینکه هارد را به منبع تغذیه وصل می کنید در همان آغاز روشن شدن هارد و در عرض چند میلی ثانیه  چند المان برد هارد می ترکد. در اینگونه موارد یک متخصص بازیابی اطلات می توان کمک بسیاری برای شما باشد.
4- خرابی فرم ویر Firmware
خرابی فرم ویر هارددیسک به این معنی است که میکرو کدهایی که فرم ویر Firmware نامیده می شوند و در ناحیه سرویس قرار دارند دچار مشکل می شوند. توجه کنید که قبل از اینکه هارد دیسک آماده خواندن و نوشتن شود و یا  شروع به کار کند  نیاز دارد تا به ناحیه سرویس دسترسی پیدا کند و اطلاعاتی را که در آن ناحیه ذخیره شده است را بخواند. تعمیر و بازسازی اطلاعاتی که در ناحیه سرویس قرار دارد نیاز به ابزار پیشرفته و گران قیمتی مانند پی سی 3000  ( PC-3000  )  دارد و همچنین  نیازمند تجربه و مهارت زیاد  دارد که در طی سالیان بدست آمده است . یک ایراد کوچک در ناحیه سرویس ، یعنی یک خرابی کوچک در فرم ویر Firmware هارد دیسک می تواند کلا” هارد دیسک را از کار بیاندازد، اطلاعات را مخفی و از دسترس خارج کند و یا هارد دیسک را قفل کند و خیلی ایرادات دیگر. حتی ایرادات فرم ویر می تواند برای شما بدسکتور ایجاد کند و یا دیگر ایراداتی که ذهن شما را متمرکز جایی دیگری کند حال آن که ایراد در یکی از ماژول های فرم ویر Firmware است.
5- خرابی فیزیکی خط خش و شکستگی
خرابی های فیزیکی در هارد دیسک بسیار متنوع هستند از خرابی هد خواندن و نوشتن هارد دیسک تا چسبیدن هد با پلتر و یا شکستگی یک یا چند هد در اثر ضربه گرفته تا خرای در موتور هارد دیسک و یا خط و خش بر روی سطح پلتر . در این موارد ، خرابی فیزیکی مانع از کار کردن هارددیسک می شود. خرابی فیزیک هارد دیسک ، از خرابی تنها یک هد  گرفته تاتمامی هد ها و یا حتی خرابی اسپیندل موتور هارد  و یا خرابی در موتور محرک هد می تواند گسترده باشد. اگر هارد دیسک شما صدای کلیک کلیک می دهد ( تق و تق ) ، این می تواند نشانه ای از خرابی فیزیکی هد باشد. اگر هارد دیسک شما صدای غیر متعارف دارد مانند هد کلیک و یا تق و تق به هیچ عنوان از دستور العمل های ارایه شده از طرف دوستان و یا نوشته شده در اینترنت  استفاده نکنید و به آنها عمل نکنید . مثلا بعضی می گویند هارد دیسک را درون فریزر قرار دهید و یا چند ضربه محکم به هارد وارد کنید و یا …. تمامی این عملیات  به راحتی اطلاعات شما را برای همیشه نابود خواهند کرد در صورتیکه ممکن بود با یک عملیات  سخت و پیچیده اطلاعات شما بازیابی شود. خرابی در موتور هارددیسک Spindle Motor  یعنی اینکه هارد دیسک شما قادر به چرخیدن نیست و ممکن است فقط یک صدای ضعیف را شما بشنوید . در خیلی از اینگونه خرابی های موتور هارددیسک باید هد و پلتر ( دیسک هارد ) به یک هارد دیسک دیگر سالم منتقل شوند که البته باید این کار در محیطی پاکیزه به نام کلین روم  و بوسیله ابزار های تخصصی انجام شود. خانه سخت افزار سازنده کلین روم کلاس 100 و ایزار های تعویض هد و پلتر هارد دیسک است و در این زمینه تجربیات بسیاری را دارد. تعویض هد و پلتر و یا به عبارتی جراحی هارددیسک  نه تنها نیاز به تجربه و مهارت خاصی دارد بلکه نیازمند ابزار و لولزم خاص نیز می باشد. همیشه برای خیلی از مشتریان که متاسفانه هاردشان را به دست افراد ناشی و ناوارد سپرده اند این مثال را میزنم که جراحی هارددیسک مانند جراحی مغز و یا قلب یک انسان است و از آنها می پرسم چگونه راضی شده اند هارد دیسک خود را به این گونه افراد بسپارند بدون اینکه اتاق جراحی و لوازم آن ها  را بررسی کرده باشند . آیا اگر من به شما بگویم : سر درد دارید نگران نباشید روی این صندلی بنشینید  تا من کاسه مغز  شما را باز کنم  جمجمه شما را بشکافم و سردردتان را برطرف کنم . این اجازه را به من می دهید تا این کار را انجام دهم ؟ حال چطور اجازه می دهید افرادی ناشی و ناوارد هارددیسک شما را جراحی کنند  که در آن تمام تراوشات مغزی شما وجود دارد . صرفا” به اینکه در تبلیغاتشان نوشته اند ما بهترین هستیم و یا چنین و چنان می کنیم. حتما قبل از سپردن هارددیسک خود به هر مرکز تعمیر و بازیابی هارد  از پیشینه آن ها اطلاعات کافی کسب نمایید.
آموزش تعمیر هارد
بیشترین ایرادات رایج ترین  ایرادات انواع برند هارددیسک
انواع مشکلات هارددیسک  توشیبا : رایج ترین ایرادات و خرابی در هارد دیسک توشیبا خرابی هد ( هد کلیک و صدای تق و تق هارد توشیبا ) – خرابی موتور هارد دیسک و شنیدن صدای غیر متعارف از هارددیسک توشیبا می باشد.
انواع مشکلات هارددیسک هیتاچی : شایع ترین ایرادات و خرابی هارد دیسک هیتاچی  خرابی در هد هارد هیتاچی و شنیدن صدای بلند تق و تق و یا خرابی در برد هارد هیتاچی و از کار افتادن و سوختن  برد هارد هیتاچی است.
انواع مشکلات هارددیسک وسترن دیجیتال : از شایع ترین ایرادات و خرابی های هارد وسترن دیجیتال می توان به خرابی برد هارد ، خرابی هد هارد وسترن دیجیتال ، خرابی در ناحیه سرویس و فرم ویر و همچنین خرابی در رام هارد وسترن دیجیتال اشاره کرد این خرابی ها می تواند موجب شنیدن صدای هد کلیک هارد شود و یا هارد وسترن شناسایی نشود.
انواع مشکلات هارددیسک سیگیت : خرابی های اسپیندل موتور ( موتور هارد )  و نچرخیدن هارد سیگیت ، خرابی در فرم ویر و ایجاد بدسکتور های مجازی در هارد سیگیت ، از بین رفتن ظرفیت و یا صفر شدن ظرفیت هارد سیگیت و یا شناسایی نشدن هارد سیگیت به دلیل خرابی در فرم ویر Firmware از جمله رایجترین ایرادات هارد سیگیت است.
انواع مشکلات هارددیسک مکستور : هرچند که دیگر این هارد دیسک تولید نمیشود اما رایج ترین ایراد هارد مکستور خرابی فرم ویر و شناسایی نشدن  هارد مکستور در مادربرد بود.
انواع مشکلات هارددیسک سامسونگ : رایج ترین خرابی هارد سامسونگ خرابی در برد هارد سامسونگ و همچنین خرابی در هد هارد سامسونگ است.